سبب نزول

امیرالمؤمنین (علیه السلام): عَنْ عَبْدِاللهِ‌بْنِ‌خَلِیلٍ: عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ الْآیَةَ قَالَ نَزَلَتْ فِینَا.

امام علی ( عبدالله‌بن‌خلیل از امام علی (درمورد آیه: وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍ نقل می‌کند که فرمود: «درباره‌ی ما نازل شده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۲۸ بحار الأنوار، ج۲۴، ص۲۵۷/ المناقب، ج۴، ص۳۳۰/ شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۶۶

و آنچه در دل‌ها از کینه و حسد دارند، برمی‌کنیم [تا در صفا و صمیمیّت با هم زندگی کنند]

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه): وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ قَالَ الْعَدَاوَةُ تُنْزَعُ مِنْهُمْ أَیْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فِی الْجَنَّةِ فَإِذَا دَخَلُوا الْجَنَّةَ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِل؛ یعنی دشمنی ای که از سینه‌ی آنان بیرون کشیده خواهد شد؛ یعنی از مؤمنان در بهشت هنگامی‌که وارد آن می‌شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۰ بحار الأنوار، ج۸، ص۱۲۳/ القمی، ج۱، ص۲۳۱/ نور الثقلین

و آنچه در دل‌ها از کینه و حسد دارند، برمی‌کنیم [تا در صفا و صمیمیّت با هم زندگی کنند]

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه): فِی قَوْلِهِ وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ قَالَ الْعَدَاوَةُ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِل؛ یعنی دشمنی.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۰ القمی، ج۱، ص۳۷۶

می‌گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود»

الصّادق (علیه السلام): إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ دُعِیَ بِالنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ بِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ بِالْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ (علیهم السلام) فَیُنْصَبُونَ لِلنَّاسِ فَإِذَا رَأَتْهُمْ شِیعَتُهُمْ قَالُوا الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا وَ مَا کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لَا أَنْ هَدَانَا اللهَُ یَعْنِی هَدَانَا اللَّهُ فِی وَلَایَةِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ (علیهم السلام).

امام صادق ( چون روز قیامت شود، پیغمبر (و امیرالمؤمنین (و امامان از فرزندان او را فرامی‌خوانند و آن‌ها برای [رسیدگی به حساب و شفاعت] مردم منصوب می‌شوند، چون شیعیانشان آن‌ها را ببینند، گویند: الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللهُ یعنی خدا ما را به ولایت امیرالمؤمنین و امامان از فرزندانش (رهبری فرمود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۰ الکافی، ج۱، ص۴۱۸/ بحار الأنوار، ج۲۴، ص۱۵۲/ نور الثقلین/ تأویل الآیات الظاهرة، ص۱۸۰/ بحار الأنوار، ج۲۴، ص۱۴۶/ الصراط المستقیم، ج۲، ص۱۱۱/ البرهان

می‌گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود»

الرضا (علیه السلام): عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌إسْحَاقَ قَالَ: قَالَ أبُوالْحَسَنِ (علیه السلام) لِیُونُسَ مَوْلَی عَلِیِّ‌بْنِ‌یَقْطِینٍ: یَا یُونُسُ لَا تَتَکَلَّمْ بِالْقَدَرِ قَالَ إِنِّی لَا أَتَکَلَّمُ بِالْقَدَرِ وَ لَکِنْ أَقُولُ لَا یَکُونُ إِلَّا مَا أَرَادَ اللَّهُ وَ شَاءَ وَ قَضَی وَ قَدَّرَ فَقَالَ لَیْسَ هَکَذَا أَقُولُ وَ لَکِنْ أَقُولُ لَا یَکُونُ إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ وَ أَرَادَ وَ قَدَّرَ وَ قَضَی ثُمَّ قَالَ أَ تَدْرِی مَا الْمَشِیَّةُ فَقَالَ لَا فَقَالَ هَمُّهُ بِالشَّیْءِ أَ وَ تَدْرِی مَا أَرَادَ قَالَ لَا قَالَ إِتْمَامُهُ عَلَی الْمَشِیَّةِ فَقَالَ أَ وَ تَدْرِی مَا قَدَّرَ قَالَ لَا قَالَ هُوَ الْهَنْدَسَةُ مِنَ الطُّولِ وَ الْعَرْضِ وَ الْبَقَاءِ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ إِذَا شَاءَ شَیْئاً أَرَادَهُ وَ إِذَا أَرَادَ قَدَّرَهُ وَ إِذَا قَدَّرَهُ قَضَاهُ وَ إِذَا قَضَاهُ أَمْضَاهُ یَا یُونُسُ إِنَّ الْقَدَرِیَّةَ لَمْ یَقُولُوا بِقَوْلِ اللَّهِ وَ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ یَشاءَ اللهَُ وَ لَا قَالُوا بِقَوْلِ أَهْلِ الْجَنَّةِ الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللهَُ وَ لَا قَالُوا بِقَوْلِ أَهْلِ النَّارِ رَبَّنا غَلَبَتْ عَلَیْنا شِقْوَتُنا وَ کُنَّا قَوْماً ضالِّینَ وَ لَا قَالُوا بِقَوْلِ إِبْلِیسَ رَبِّ بِما أَغْوَیْتَنِی وَ لَا قَالُوا بِقَوْلِ نُوحٍ (علیه السلام) وَ لا یَنْفَعُکُمْ نُصْحِی إِنْ أَرَدْتُ أَنْ أَنْصَحَ لَکُمْ إِنْ کانَ اللهَُ یُرِیدُ أَنْ یُغْوِیَکُمْ هُوَ رَبُّکُمْ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ ثُمَّ قَالَ قَالَ اللَّهُ یَا ابْنَ آدَمَ (علیه السلام) بِمَشِیَّتِی کُنْتَ أَنْتَ الَّذِی تَشَاءُ وَ بِقُوَّتِی أَدَّیْتَ إِلَیَّ فَرَائِضِی وَ بِنِعْمَتِی قَوِیتَ عَلَی مَعْصِیَتِی وَ جَعَلْتُکَ سَمِیعاً بَصِیراً قَوِیّاً فَمَا أَصَابَکَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنِّی وَ مَا أَصَابَکَ مِنْ سَیِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِکَ وَ ذَلِکَ أَنِّی لَا أُسْأَلُ عَمَّا أَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْئَلُونَ ثُمَّ قَالَ قَدْ نَظَمْتُ لَکَ کُلَّ شَیْءٍ تُرِیدُهُ.

امام رضا ( محمّدبن‌اسحاق نقل کرده، امام رضا (به یونس غلام علیّ‌بن‌یقطین فرمود: «ای یونس! درباره‌ی قَدَر بحث نکن». او عرض کرد: «من در مورد قَدَر بحثی نمی کنم، فقط می گویم جز آنچه خداوند بخواهد و قضا کند و مقدّر نماید، واقع نمی شود». ایشان فرمود: «من این چنین نمی گویم، من می گویم جز آنچه خدا اراده کند و بخواهد و قضا کند و مقدّر نماید، واقع نمی شود». سپس فرمود: «آیا می دانی مشیّت چیست»؟ او عرض کرد: «خیر». ایشان فرمود: «قصدکردن آن شیء است، آیا می دانی «اراده می کند» به چه معناست»؟ او عرض کرد: «خیر». ایشان فرمود: «[اراده به‌معنای] به اتمام‌رساندن مشیّت [است]، آیا می دانی «مقدّر می نماید» یعنی چه»؟ او عرض کرد: «خیر». ایشان فرمود: «اندازه گیری طولی و عرضی و بقا». سپس فرمود: «هنگامی‌که خداوند چیزی را بخواهد، آن را اراده می کند و هنگامی‌که آن را اراده کند، آن را مقدّر می نماید و هنگامی‌که آن را مقدّر نمود، آن را قضا می کند و هنگامی‌که قضایش کرد، آن را امضا می کند. ای یونس! قَدَری ها نه سخن خداوند را گفتند که فرمود: و شما هیچ‌چیز را نمی‌خواهید مگر اینکه خدا بخواهد. (انسان/۳۰) و نه سخن اهل بهشت را که گفتند: ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود، ما [به این‌ها] راه نمی‌یافتیم. و نه سخن اهل دوزخ را که گفتند: پروردگارا! بدبختی ما بر ما چیره شد، و ما قوم گمراهی بودیم!. (مومنون/۱۰۶) و نه سخن ابلیس را که گفت: گفت: «پروردگارا! چون مرا گمراه ساختی». (حجر/۳۹) و نه سخن نوح (را گفتند: [امّا چه سود که] هرگاه خدا بخواهد شما را [به خاطر گناهانتان] گمراه سازد، و من بخواهم شما را اندرز دهم، اندرز من سودی به حالتان نخواهد داشت! او پروردگار شماست و به‌سوی او بازگشت داده می‌شوید. (هود/۳۴) سپس فرمود: «خداوند فرمود: ای فرزند آدم (! به خواست من است که تو چیزی می‌خواهی و به [کمک] نیروی من است که فرائض من را ادا می کنی و به [سبب] نعمت من است که تو بر معصیت من قوّت یافتی، من تو را شنوا و بینا و قوی قرار دادم، هر نیکی که به تو رسد از جانب من است و هر بدی که تو را رسد از جانب خودت؛ زیرا من از آن چه انجام می دهم بازخواست نمی شوم ولی در کارهای آن‌ها، جای سؤال و ایراد است!. (انبیاء/۲۳) سپس فرمود: «هرچه که می خواستی را به صورت منظّم برایت گفتم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۰ بحار الأنوار، ج۵، ص۱۲۲/ المحاسن، ج۱، ص۲۴۴

می‌گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود»

الرضا (علیه السلام): عَنْ یُونُسَ‌بْنِ‌عَبْدِالرَّحْمَنِ قَالَ: قَالَ لِی أبُوالْحَسَنِ الرِّضَا (علیه السلام) یَا یُونُسُ لَا تَقُلْ بِقَوْلِ الْقَدَرِیَّةِ فَإِنَّ الْقَدَرِیَّةَ لَمْ یَقُولُوا بِقَوْلِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ لَا بِقَوْلِ أَهْلِ النَّارِ وَ لَا بِقَوْلِ إِبْلِیسَ فَإِنَّ أَهْلَ الْجَنَّةِ قَالُوا الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللهَُ وَ قَالَ أَهْلُ النَّارِ رَبَّنا غَلَبَتْ عَلَیْنا شِقْوَتُنا وَ کُنَّا قَوْماً ضالِّینَ وَ قَالَ إِبْلِیسُ رَبِّ بِما أَغْوَیْتَنِی فَقُلْتُ وَ اللَّهِ مَا أَقُولُ بِقَوْلِهِمْ وَ لَکِنِّی أَقُولُ لَا یَکُونُ إِلَّا بِمَا شَاءَ اللَّهُ وَ أَرَادَ وَ قَدَّرَ وَ قَضَی فَقَالَ یَا یُونُسُ لَیْسَ هَکَذَا لَا یَکُونُ إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ وَ أَرَادَ وَ قَدَّرَ وَ قَضَی یَا یُونُسُ تَعْلَمُ مَا الْمَشِیئَةُ قُلْتُ لَا قَالَ هِیَ الذِّکْرُ الْأَوَّلُ فَتَعْلَمُ مَا الْإِرَادَةُ قُلْتُ لَا قَالَ هِیَ الْعَزِیمَةُ عَلَی مَا یَشَاءُ فَتَعْلَمُ مَا الْقَدَرُ قُلْتُ لَا قَالَ هِیَ الْهَنْدَسَةُ وَ وَضْعُ الْحُدُودِ مِنَ الْبَقَاءِ وَ الْفَنَاءِ قَالَ ثُمَّ قَالَ وَ الْقَضَاءُ هُوَ الْإِبْرَامُ وَ إِقَامَةُ الْعَیْنِ قَالَ فَاسْتَأْذَنْتُهُ أَنْ أُقَبِّلَ رَأْسَهُ وَ قُلْتُ فَتَحْتَ لِی شَیْئاً کُنْتُ عَنْهُ فِی غَفْلَةٍ.

امام رضا ( یونس‌بن‌عبدالرّحمن گوید: امام رضا (فرمود: «ای یونس! سخن قدری ها را باور نکن که سخن قدری ها نه سخن اهل بهشت است و نه سخن اهل دوزخ و نه سخن ابلیس؛ زیرا اهل بهشت گفتند: ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود، ما [به این‌ها] راه نمی‌یافتیم. آنان سخن اهل دوزخ را نیز نمی گویند؛ زیرا اهل دوزخ گفتند: بدبختی ما بر ما چیره شد، و ما قوم گمراهی بودیم!. (مومنون/۱۰۶) و ابلیس گفت: گفت: «پروردگارا! چون مرا گمراه ساختی». (حجر/۳۹)». عرض کردم: «آقای من! به خدا سوگند من مانند آن ها را نمی گویم، من می گویم جز آنچه خدا خواسته و قضا کرده و تقدیر نموده، روی نمی دهد». ایشان فرمود: «ای یونس! این طور [که تو می گویی] نیست، درست این است که [بگویی] جز آنچه خدا خواسته و اراده کرده و تقدیر نموده و قضا کرده روی نمی‌دهد؛ ای یونس! آیا می دانی مشیّت چیست»؟ عرض کردم: «خیر». ایشان فرمود: «مشیّت همان ذکر اوّل است، آیا می دانی اراده چیست»؟ عرض کردم: «خیر». ایشان فرمود: «عزم بر چیزی که خواسته است، آیا می دانی تقدیر چیست»؟ عرض کردم: «خیر». فرمود: «وضع‌کردن حدود اجل ها و روزی ها و بقاء و فناء، آیا می دانی قضا چیست»؟ عرض کردم: «خیر». فرمود: «بر پای داشتن عین [و به تحقّق رساندن آن]». گفت: «از امام اجازه خواستم که سرش را ببوسم». و عرض کردم: «امری را بر من باز کرده و گشودید که قبلا نسبت به آن ناآگاه بودم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۲ الکافی، ج۱، ص۱۵۷/ بحار الأنوار، ج۵، ص۱۱۶

می‌گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود»

الباقر (علیه السلام): لَمَّا أَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مِنْ حَجَّةِ الْوَدَاعِ جَاءَ حَتَّی نَزَلَ بِغَدِیرِ خُمٍ ثُمَّ نُودِیَ بِالصَّلَاةِ جَامِعَةً فَخَرَجْنَا إِلَی رَسُولِ اللهِ (صلی الله علیه و آله) فَصَلَّی بِنَا رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَیْنَا وَ قَالَ: مَعَاشِرَ النَّاسِ قُولُوا الَّذِی قُلْتُ لَکُمْ وَ سَلِّمُوا عَلَی عَلِیٍّ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنِینَ وَ قُولُوا سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنا وَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ وَ قُولُوا الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا وَ مَا کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لَا أَنْ هَدَانَا اللهُ.

پیامبر ( وقتی حجة‌الوداع تمام شد، پیامبر (از مکه خارج شد [و به سمت مدینه حرکت کرد] تا اینکه به سرزمین غدیرخم رسید و در آنجا اذان گفتند [و اعلام کردند که قصد خواندن نماز جماعت دارند] ما نیز به سوی رسول خدا (رفتیم و پشت سر ایشان نماز جماعت خواندیم. پس از نماز پیامبر (رو به ما فرمود: ای مردم، آنچه را گفتم بگویید و بر علی (به‌عنوان امیرالمؤمنین سلام دهید و بگویید: شنیدیم و فرمان بردیم، پروردگارا، آمرزش تو را خواهانیم و بازگشت [ما] به‌سوی توست. (بقره/۲۸۵) و ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد؛ و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود، ما [به این‌ها] راه نمی‌یافتیم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۲ بحار الأنوار، ج۳۷، ص۲۱۷/ الاحتجاج، ج۱، ص۶۶/ العدد القویة، ص۱۸۲/ الیقین، ص۳۵۸/ نور الثقلین

می‌گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود»

امیرالمؤمنین (علیه السلام): عَنْ عَاصِمِ‌بْنِ‌ضَمْرَةَ عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام): أَنَّهُ ذَکَرَ أَهْلَ الْجَنَّةِ فَقَالَ یَجِیئُونَ فَیَدْخُلُونَ فَإِذَا أَسَاسُ بُیُوتِهِمْ مِنْ جَنْدَلِ اللُّؤْلُؤِ وَ سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ وَ أَکْوابٌ مَوْضُوعَةٌ وَ نَمارِقُ مَصْفُوفَةٌ وَ زَرابِیُّ مَبْثُوثَةٌ وَ لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ قَدَّرَهَا لَهُمْ لَالْتَمَعَتْ أَبْصَارُهُمْ بِمَا یَرَوْنَ وَ یُعَانِقُونَ الْأَزْوَاجَ وَ یَقْعُدُونَ عَلَی السُّرُرِ وَ یَقُولُونَ الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا.

امام علی ( عاصم‌بن‌ضمره از امام علی (نقل کرده که حضرت اهل بهشت را یاد کرده، سپس فرمود: «می‌آیند و داخل بهشت می‌شوند ناگهان می‌بینند بُن خانه‌هایشان از سنگ لؤلؤ است و از تخت‌هایی بلند و قدح‌هایی نهاده شده است. و بالش‌هایی پهلوی هم [چیده]. و فرش‌هایی [زربفت] گسترده. و اگر نبود که خدا این‌گونه برایشان مقدّر فرموده، چشمانشان به آنچه می‌بینند روشن می‌شود و با همسران معانقه می‌کنند و بر تخت‌ها می‌نشینند و می‌گویند: الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۲ بحار الأنوار، ج۷، ص۱۷۰/ نور الثقلین

می‌گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود»

امیرالمؤمنین (علیه السلام): سَأَلَ أَبُو ذَرٍّ الْغِفَارِیُّ سَلْمَانَ الْفَارِسِیَّ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مَا مَعْرِفَةُ الْإِمَامِ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) بِالنُّورَانِیَّة ... إلَی أن قَالَ سَلمَانُ: قُلْنَا یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) مَا الَّذِی أَعْطَاکُمْ مَا هُوَ أَعْظَمُ وَ أَجَلُّ مِنْ هَذَا کُلِّهِ قَالَ قَدْ أَعْطَانَا رَبُّنَا عَزَّوَجَلَّ عِلْمَنَا لِلِاسْمِ الْأَعْظَمِ الَّذِی لَوْ شِئْنَا خَرَقَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ الْجَنَّةُ وَ النَّارُ وَ نَعْرُجُ بِهِ إِلَی السَّمَاءِ وَ نَهْبِطُ بِهِ الْأَرْضَ وَ نَغْرُبُ وَ نَشْرُقُ وَ نَنْتَهِی بِهِ إِلَی الْعَرْشِ فَنَجْلِسُ عَلَیْهِ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ یُطِیعُنَا کُلُّ شَیْءٍ حَتَّی السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الْجِبَالُ وَ الشَّجَرُ وَ الدَّوَابُّ وَ الْبِحَارُ وَ الْجَنَّةُ وَ النَّارُ أَعْطَانَا اللَّهُ ذَلِکَ کُلَّهُ بِالِاسْمِ الْأَعْظَمِ الَّذِی عَلَّمَنَا وَ خَصَّنَا بِهِ وَ مَعَ هَذَا کُلِّهِ نَأْکُلُ وَ نَشْرَبُ وَ نَمْشِی فِی الْأَسْوَاقِ وَ نَعْمَلُ هَذِهِ الْأَشْیَاءَ بِأَمْرِ رَبِّنَا وَ نَحْنُ عِبَادُ اللَّهِ الْمُکْرَمُونَ الَّذِینَ لایَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ وَ جَعَلَنَا مَعْصُومِینَ مُطَهَّرِینَ وَ فَضَّلَنَا عَلَی کَثِیرٍ مِنْ عِبَادِهِ الْمُؤْمِنِینَ فَنَحْنُ نَقُولُ الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللهُ وَ حَقَّتْ کَلِمَةُ الْعَذابِ عَلَی الْکافِرِینَ أَعْنِی الْجَاحِدِینَ بِکُلِّ مَا أَعْطَانَا اللَّهُ مِنَ الْفَضْلِ وَ الْإِحْسَان.

امام علی ( ابوذر غفاری (از سلمان فارسی (پرسید: «ای اباعبدالله! معرفت امام علی (به نورانیّت چگونه است»؟ ... [تا اینجا که] سلمان گوید: از امیرالمؤمنین (پرسیدیم: «چه چیز به شما داده که بهتر از همه‌ی این‌ها است». فرمود: «ما را از اسم اعظم مطلّع نموده که اگر بخواهیم آسمان‌ها و زمین و بهشت و جهنّم را از جای برکنیم به آسمان ببریم و به زمین بزنیم به مغرب و مشرق می‌رویم و منتهی به عرش می‌شویم در آنجا در مقابل خدا می‌نشینیم و همه چیز مطیع ما هستند؛ حتّی آسمان‌ها و زمین و شمس و قمر و ستارگان و کوه‌ها و درخت‌ها و جنبندگان و دریاها و بهشت و جهنّم مطیع ما هستند. این مقام را خداوند به‌واسطه‌ی اسم اعظم که عنایت نموده به ما بخشیده است؛ با تمام این امتیازات ما غذا می‌خوریم و در بازارها راه می‌رویم و این کارها را به امر خدا انجام می‌دهیم ما بندگان گرامی خدا هستیم که اظهار نظر در مقابل او نداریم و به دستورش عمل می‌کنیم. ما را معصوم و پاک قرار داده و بر بسیاری از بندگان مؤمنش برتری بخشیده است. ما می‌گوییم: الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللهُ. و ثابت است عذاب بر کافران که منظور منکران الطاف خدا به ما هستند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۲ بحار الأنوار، ج۲۶، ص۷

می‌گویند: «ستایش مخصوص خداوندی است که ما را به این [همه نعمت‌ها] رهنمون شد و اگر خدا ما را هدایت نکرده بود»

الصّادق (علیه السلام): کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ دَعَا اللَّهُ بِالنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ بِعَلِیٍّ (علیه السلام) فَیَجْلِسَانِ عَلَی کُرْسِیِّ الْکَرَامَةِ بَیْنَ یَدَیِ الْعَرْشِ کُلَّمَا خَرَجَتْ زُمْرَةٌ مِنْ شِیعَتِهِمْ فَیَقُولُونَ هَذَا النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) وَ هَذَا الْوَصِیُّ فَیَقُولُ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللهَُ بِوَلَایَةِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ الْأَئِمَّةِ (علیهم السلام) مِنْ وُلْدِهِمْ فَیُؤْمَرُ بِهِمْ إِلَی الْجَنَّةِ.

امام صادق ( هنگامی‌که روز قیامت شود، خداوند پیامبر (و علی (را نزد خود فراخوانده و آن دو بر کرسی کرامت که در برابر عرش قرار دارد، می‌نشینند. و هرگاه جمعی از شیعیان ایشان بیرون آیند، گویند: این پیامبر و این هم وصیّ اوست، سپس به یکدیگر می گویند: الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللهُ به ولایت نبی (و علی (و امامانی که از فرزندان ایشانند. پس دستور می رسد که آن ها را به بهشت ببرند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۴ بحار الأنوار، ج۳۶، ص۱۱۴

[در این هنگام] به آنان ندا داده می‌شود که: «این بهشت را در برابر اعمالی که انجام می‌دادید، به ارث بردید»

امیرالمؤمنین (علیه السلام): یُفْتَحُ لِوَلِیِّ اللَّهِ مِنْ مَنْزِلِهِ مِنَ الْجَنَّةِ إِلَی قَبْرِهِ تِسْعَةٌ وَ تِسْعُونَ بَاباً یَدْخُلُ عَلَیْهَا رَوْحُهَا وَ رَیْحَانُهَا وَ طِیبُهَا وَ لَذَّتُهَا وَ نُورُهَا إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ ... فَیَسْتَقْبِلُهُ الْمَلَکَانِ اللَّذَانِ کَانَا مَعَهُ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا ... قَالَا لَهُ یَا وَلِیَّ اللَّهِ (علیه السلام) لَا خَوْفٌ عَلَیْکَ الْیَوْمَ وَ لَا حُزْنٌ نَحْنُ لَلَّذَیْنِ وُلِّینَا عَمَلَکَ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَ نَحْنُ أَوْلِیَاؤُکَ الْیَوْمَ فِی الْآخِرَةِ انْظُرْ تِلْکُمُ الْجَنَّةُ الَّتِی أُورِثْتُمُوها بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ.

امام علی ( امیرمؤمنان علی (فرمود: برای دوستان خدا از خانه‌هایشان در بهشت تا قبر، نود و نه در گشوده می‌شود و روح و ریحان و بوی خوش و لذّت و نور بهشت تا روز قیامت به او می‌رسد ... پس دو فرشته‌ای که در زندگی دنیا همراه او بوده‌اند به استقبالش می‌آیند ... به او می‌گویند: «ای دوست خدا، در این روز نه ترسی برای تو خواهد بود و نه اندوهی و ما همان دو کسی هستیم که کار تو در دنیا به ما واگذار شده بود، و ما امروز در آخرت نیز دوست و همراه تو خواهیم بود، بنگر آن بهشت شماست که با اعمالی که انجام داده‌اید آن را به ارث برده‌اید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۴ بحار الأنوار، ج۸، ص۲۱۱

[در این هنگام] به آنان ندا داده می‌شود که: «این بهشت را در برابر اعمالی که انجام می‌دادید، به ارث بردید»

الرّسول (صلی الله علیه و آله): مَا مِنْکُمْ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا لَهُ مَنْزِلَانِ مَنْزِلٌ فِی الْجَنَّةِ وَ مَنْزِلٌ فِی النَّارِ فَأَمَّا الْکَافِرُ فَیَرِثُ الْمُؤْمِنَ مَنْزِلَهُ مِنَ النَّارِ وَ الْمُؤْمِنُ یَرِثُ الْکَافِرَ مَنْزِلَهُ مِنَ الْجَنَّةِ فَذَلِکَ قَوْلُهُ أُورِثْتُمُوهَا بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ.

پیامبر ( همه‌ی انسانها خانه‌ای در بهشت و خانه‌ای در جهنّم دارند و فرد کافر [که جهنّمی است، علاوه بر خانه‌ی جهنّمی خود]، خانه‌ی جهنّمی فرد مؤمن را به ارث می‌برد و مالک می‌شود و فرد مؤمن [علاوه بر خانه‌ی بهشتی خود]، خانه‌ی بهشتی فرد کافر را به ارث می‌برد [و مالک می‌شود] و این همان معنای سخن خداوند است که می‌فرماید: أُورِثْتُمُوها بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۱۳۴ نور الثقلین